{
<!-- werk 1 -->
(click-replace: ?zwart)[de afwezigheid van [kleur]<kleur2|]
(click-replace: ?kleur2)[de bemerkte kaatsing van [licht]<licht| die te onderscheiden was van andere kaatsingen van [licht]<licht2|]
(click-replace: ?nacht)[tijdspanne waarin men de [zon]<zon| niet kon [zien]<zien|]
(click-replace: ?kikker)[wezen dat zich thuisvoelde op het land en in het water]
(click-replace: ?vijver)[grote waterplas]
<!-- werk 2 -->
(click-replace: ?pornoplaatjes)[lustopwekkende representaties van een lichaam die te bemerken waren zonder gebruik te maken van gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?chocoladereep)[het zoete eten dat bestond uit onder andere [cacaopoeder]<cacao|]
(click-replace: ?cacao)[vermalen bonen van [de cacaoboom]<cacaoboom|]
(click-replace: ?cacaoboom)[een [boom]<boom| die dicht bij de evenaar groeide]
(click-replace: ?boom)[oeroud wezen dat [licht]<licht3| dronk]
(click-replace: ?koffie)[de drank die bestond uit water en de vermalen bonen van [de koffieplant]<koffieplant|]
(click-replace: ?koffie2)[de drank die bestond uit water en de vermalen bonen van [de koffieplant]<koffieplant2|]
(click-replace: ?koffieplant)[een uitgestorven Afrikaanse plant]
(click-replace: ?koffieplant2)[een uitgestorven Afrikaanse plant]
(click-replace: ?blik)[bemerkte me zonder gebruik te maken van gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin op een manier die voelde als een mes dat langs je huid glijdt]
(click-replace: ?geschoten)[aangevallen met een ouderwets wapen dat van een afstand effectief is]
(click-replace: ?zien)[bemerken zonder gebruik te maken van gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?bleek)[[witter van huid]<witter| dan gebruikelijk]
(click-replace: ?witter)[meer de [kleur]<kleur| van sneeuw dan van tanden]
(click-replace: ?kleur)[bemerkte kaatsing van [licht]<licht| die te onderscheiden was van andere kaatsingen van [licht]<licht2|]
(click-replace: ?voetballen)[een ouderwets balspel te spelen]
(click-replace: ?keek)[bemerkte zonder gebruik te maken van gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?kogel)[dodelijk projectiel]
<!-- werk 3 -->
(click-replace: ?Bos)[Daar waar [bomen]<bomen2| verzamelden]
(click-replace: ?bomen2)[oeroude wezens die [licht]<licht6| dronken]
(click-replace: ?licht6)[dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?hamert)[slaat met een ouderwets werktuig]
(click-replace: ?zon)[bolvorm die eens boven ons was]
(click-replace: ?duister)[de afwezigheid van [licht]<licht2|]
(click-replace: ?licht2)[dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?licht)[dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?bomen)[oeroude wezens die [licht]<licht3| dronken]
(click-replace: ?licht3)[dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?gekleurde)[iemand die een kaatsing van [licht]<licht4| bevatte die te onderscheiden was van andere kaatsingen van [licht]<licht5|]
(click-replace: ?licht4)[dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
(click-replace: ?licht5)[dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin]
}
Once there was light. The sun shone and we saw it.
[[What is light?]]
[[Please continue]]
Light is that which makes normal people able to navigate. If you looked into that which makes normal people able to navigate too long your eyes would sting.
If you looked into the light for too long your eyes would sting.
[Bos]<Bos| [2 na, anoniem]
in mijn hoofd [hamert]<hamert| de onkreukbare [zon]<zon|
in mijn handen ligt [het duister]<duister|, een vacuüm
hier was [licht]<licht|, zeg ik
hier waren [bomen]<bomen|
en daar stond jij
[een gekleurde]<gekleurde| in rust
[[Lees het volgende fragment.|De bel gaat.]]
'Goed.' De stem van de lerares wordt bijna overstemt door ons geschuifel. 'Het wordt tijd dat jullie wat oude teksten gaan lezen van voor… van voor.'
Daniël, naast me, zucht.
'Moeten we daar nou onze elektriciteit aan verspillen?'
'Daniël. Genoeg nu,' snerpt ze, ineens luid, door het lokaal. 'Open jullie laptops. Ik heb het naar jullie toegestuurd. De taal is wat archaïsch, maar op verzoek kunnen moeilijke woorden worden omgezet naar meer begrijpelijk Nederlands. En ik weet zeker dat jullie het ontroerend zullen vinden. Of niet soms, Daniël?'
'Natuurlijk mevrouw,' zegt hij. 'Heks,' mompelt hij er achteraan.
[[Open het document.]]
Haiku [373 voor, Ohara Fusao]
[het zwart]<zwart| vindt zijn [nacht]<nacht|
een [kikker]<kikker| vindt zijn [vijver]<vijver|
alleen ik zoek nog
[[Lees het volgende fragment.]]
De bel gaat.
'Goddank.' Daniël slaat zijn laptop met een klap dicht. Een statement. 'Iemand die een kaatsing van dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin bevatte die te onderscheiden was van andere kaatsingen van dat wat bemerkbaar maakte zonder gehoor, reukzin, tastzin of smaakzin in rust. Wat een bullshit.'
'Anders wel knap onthouden,' merkt de lerares op.
'Ja ja.' Daniël trekt me aan mijn mouw mee. 'Laten we wat te eten halen of zo.' Hij gaat op fluisterende toon verder. 'Ik heb een blik gevonden in onze kelder. Proeven wat erin zit?'
Ronalds jas [100 voor, John MacDonald]
Zijn jas hing weer aan de kapstok. Ze had de inhoud van de doos bekeken, even zijn geur opgesnoven en had zijn spullen toen netjes teruggezet waar ze hoorden. Zijn bijbel aan het einde van de boekenplank, de [pornoplaatjes]<pornoplaatjes| gerangschikt op naaktheid naast het leesrooster, zijn kleren opgevouwen terug in de kast, [de chocoladereep]<chocoladereep| in de onderste la van zijn bureau en zijn jas dus aan de kapstok.
'Waarom?' vroeg ik toen we na zijn begrafenis bij haar thuis [koffie]<koffie| met rum dronken. Ze nam een grote slok van haar rum met [koffie]<koffie2|.
'Dan hoeft hij dat zelf niet te doen wanneer hij thuiskomt.' Ze [keek me met scherpe blik aan]<blik|. Ik dacht aan zijn lichaam in de kist. Ze hadden hem in zijn rug [geschoten]<geschoten|. Van de voorkant was er niets van te [zien]<zien|. Hij was [bleek]<bleek| misschien, maar dat was hij vroeger ook geweest, toen hij weigerde met ons [te voetballen]<voetballen|, omdat hij verdiept was in een of ander boek.
'Waarom mam?' herhaalde ik. Ze stond op.
'Ik denk dat het weer tijd is dat je gaat.' Ze liep naar de gang en kwam terug met zijn jas, uitnodigend opengeslagen. 'Kom op.' Ik [keek naar]<keek| de jas, naar het gat dat ter hoogte van de onderrug zat. 'Stel je niet zo aan, Ronald.' Ze pakte mijn rechterarm en begon mijn hand in de mouw te duwen. Ze deed me de jas om. Ik liet het toe. 'Leuk dat je er weer eens was.' Ze streelde even over mijn rug. Haar vinger in het gat brandde als een [kogel]<kogel|. 'Wanneer is je volgende verlof?' Haar mondhoeken trilden. Ik wilde iets zeggen, maar ik zei het niet. Ik knoopte de jas dicht.
'Volgende maand.'
[[Lees het volgende fragment.|Bos]]
(live: 1s)[(goto: "Klas")]